Το... όραμα Νταβούτογλου και οι χαώδεις διαφορές Η οικονομική συνεργασία των δύο χωρών στο επίκεντρο των επαφών του Τούρκου ΥΠΕΞ Της Δωρας Αντωνιου

«Ηρθα με ένα όραμα. Φεύγω με τη βεβαιότητα ότι θα επιτύχουμε πρόοδο και θα έχουμε αποτελέσματα». Λίγη ώρα μετά την ολοκλήρωση των επίσημων συναντήσεών του στην Αθήνα με τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά, τον πρόεδρο της Βουλής Ευάγγελο Μεϊμαράκη και τον υπουργό Εξωτερικών Δημήτρη Αβραμόπουλο, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου, αποτιμούσε με αυτή τη φράση την επίσκεψή του στην ελληνική πρωτεύουσα. Στη συζήτηση που ακολούθησε με Ελληνες δημοσιογράφους, ο κ. Νταβούτογλου σκιαγράφησε το όραμά του αλλά, ταυτόχρονα, κατέστησε σαφές ότι η πρόοδος για την οποία είναι βέβαιος αφορά την οικονομική συνεργασία και μια σειρά από τομείς ήπιας πολιτικής, που δεν αγγίζουν τον πυρήνα των ελληνοτουρκικών σχέσεων, όπου, όπως κατέστησε σαφές με τις τοποθετήσεις του, οι διαφορές παραμένουν στο ακέραιο. Στις δηλώσεις που έγιναν από τους δύο υπουργούς Εξωτερικών σκιαγραφήθηκε το περίγραμμα εντός του οποίου Αθήνα και Αγκυρα τοποθετούν την ενδυνάμωση των σχέσεων, με την οικονομική συνεργασία στο επίκεντρο. Η ενέργεια, με το ενδιαφέρον να επικεντρώνεται στις προοπτικές μεταφοράς φυσικού αερίου από τα κοιτάσματα του Αζερμπαϊτζάν, οι μεταφορές με επίκεντρο την αύξηση των πτήσεων ανάμεσα στις δύο χώρες, η σιδηροδρομική σύνδεση με τρένα υψηλών ταχυτήτων, η ενίσχυση της ακτοπλοϊκής σύνδεσης, το εμπόριο, ο τουρισμός, είναι οι βασικοί τομείς όπου προσδοκάται αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας. Ο κ. Νταβούτογλου, μάλιστα, ποσοτικοποίησε τις προσδοκίες, αναφέροντας ότι το εμπορικό ισοζύγιο μεταξύ των δύο χωρών έχει φθάσει στα 4,1 δισ. δολάρια και ότι ο ίδιος θεωρεί εφικτό τον στόχο των 10 δισ. Κίνδυνος ατυχήματος , τη σημασία του οποίου επισήμανε ο κ. Αβραμόπουλος, αλλά και όσον αφορά την επισήμανση του υπουργού Εξωτερικών ότι θα πρέπει να αποφεύγονται ενέργειες που επιβαρύνουν το κλίμα και ενέχουν κίνδυνο ατυχήματος ή και κρίσης. Στη συνάντηση που είχε με Ελληνες δημοσιογράφους, ο κ. Νταβούτογλου κατέστησε σαφές ότι οι θέσεις της Αγκυρας στα κεντρικά ζητήματα των ελληνοτουρκικών διαφορών παραμένουν αμετάβλητες, ενώ τοποθετήθηκε και για το ζήτημα της ΑΟΖ. Οπως είπε, δεν μπορεί να γίνει ανακήρυξη ΑΟΖ εάν προηγουμένως δεν καθορισθεί το εύρος της υφαλοκρηπίδας και των χωρικών υδάτων, διατυπώνοντας έτσι την αντίθεση της Αγκυρας σε ενδεχόμενη τέτοια κίνηση από πλευράς Αθηνών. Για τις διερευνητικές, επανέλαβε ότι η Τουρκία εξαιρεί το Καστελλόριζο, για το οποίο επιθυμεί διαφορετική συμφωνία από ό, τι για το Αιγαίο, ενώ έθεσε ξεκάθαρα το διακύβευμα για την Αγκυρα: «Δεν μπορεί κανείς να αναμένει ότι η Τουρκία δεν θα έχει δυνατότητα για έρευνες». Κατά την επίσκεψη του κ. Νταβούτογλου αποφασίσθηκε και γνωστοποιήθηκε ότι σύντομα θα επαναληφθούν οι διερευνητικές συνομιλίες ανάμεσα στις δύο πλευρές. Μάλιστα, ο Τούρκος ΥΠΕΞ είπε ότι η Αγκυρα θα επιθυμούσε να συνεχισθούν οι συζητήσεις από εκεί που είχαν μείνει, πρόσθεσε, όμως, ότι η νέα ελληνική κυβέρνηση ενδεχομένως επιθυμεί να ξαναδεί ορισμένα πράγματα. Πάντως, διπλωματικές πηγές με γνώση της πορείας των διερευνητικών κάνουν λόγο για διαδικασία που λειτουργεί πλέον ως «βαλβίδα εκτόνωσης», για συνομιλίες που γίνονται για να γίνονται, για να υπάρχει ένας θεσμοθετημένος δίαυλος ανάμεσα στις δύο πλευρές. Οπως προσθέτουν, οι διερευνητικές έχουν «χτυπήσει τοίχο», έχουν δηλαδή πάει μέχρις εκεί που θα μπορούσαν να φθάσουν σε τεχνικό επίπεδο και μόνο με πολιτική απόφαση μπορούν να προχωρήσουν περαιτέρω. Ο «τοίχος» στον οποίο προσέκρουσε η διαδικασία δεν είναι άλλος από το Καστελλόριζο. Η τουρκική πλευρά, όπως και δημοσίως είπε ο κ. Νταβούτογλου, επιμένει να συζητηθεί χωριστά, ενώ η Αθήνα μιλάει για συμφωνία που θα αφορά καθορισμό υφαλοκρηπίδας σε όλο το μήκος των θαλασσίων συνόρων. Στην Τουρκία τον Ιανουάριο ο Αντ. Σαμαράς Η απόφαση να πραγματοποιηθεί τον προσεχή Ιανουάριο το δεύτερο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας (ΑΣΣ) Ελλάδας- Τουρκίας «ξεπαγώνει» μια διαδικασία που άρχισε τον Μάιο του 2010. Ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς θα μεταβεί στην Τουρκία, επικεφαλής κλιμακίου 10 -11 υπουργών, σε συνέχεια της επίσκεψης που είχε πραγματοποιήσει τότε στην Αθήνα, συνοδευόμενος από αντίστοιχο αριθμό υπουργών, ο Τούρκος πρωθυπουργός, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Οι πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα καθυστέρησαν για ενάμιση χρόνο τη σύγκληση του δεύτερου ΑΣΣ, καθώς είχε προγραμματισθεί αρχικά να πραγματοποιηθεί τον Ιούλιο του 2011 και είχε γίνει η σχετική προεργασία κατά την επίσκεψη του κ. Νταβούτογλου στην Αθήνα λίγους μήνες πριν, τον Μάρτιο του 2011. Στο υπουργείο Εξωτερικών έχει αρχίσει ήδη η προετοιμασία για την επίσκεψη. Μέχρι τον Ιανουάριο θα έχει ολοκληρωθεί η εξέταση της πορείας των συμφωνιών συνεργασίας που είχαν υπογραφεί το 2010, ενώ θα έχουν ολοκληρωθεί οι συνεννοήσεις, σε επίπεδο γενικών γραμματέων, με το τουρκικό ΥΠΕΞ για τον αριθμό (υπολογίζονται σε περίπου 15) και το περιεχόμενο των συμφωνιών που θα υπογραφούν στο πλαίσιο του δεύτερου ΑΣΣ και αφορούν, κυρίως, θέματα οικονομικά, μεταφορών, πολιτισμού και τουρισμού.