Ο ΜΠΑΡΑΚ ΟΜΠΑΜΑ ΕΧΕΙ ΤΟ ΠΡΟΒΑΔΙΣΜΑ Η κρίση και ο... Σάντι βγάζουν πρόεδρο στις ΗΠΑ

Tου Γιώργου Παυλόπουλου

Προς τον Μπαράκ Ομπάμα κλίνει η πλάστιγγα των πιθανοτήτων, τέσσερις μέρες πριν από τις προεδρικές εκλογές της 6ης Νοεμβρίου -οι οποίες, σύμφωνα με τους δημοσκόπους, είναι από τις πλέον αμφίρροπες στην ιστορία των ΗΠΑ. Μια συνειδητή επιλογή και ένα τυχαίο γεγονός είναι τα δύο στοιχεία που έχουν συμβάλει καθοριστικά σε αυτή την εξέλιξη.

Η συνειδητή επιλογή έχει να κάνει με τα κέντρα αποφάσεων τα οποία υπάρχουν και λειτουργούν στο πλαίσιο της αμερικανικής κοινωνίας, δίνοντας κατεύθυνση στις κρίσιμες στιγμές. Αυτά τα κέντρα, εδώ και μερικά 24ωρα, δείχνουν ξεκάθαρα προς την κατεύθυνση του νυν προέδρου, με βάση ένα απλό σκεπτικό, το οποίο αποτύπωσε εύστοχα και σύντομα το περιοδικό The Economist, στο τεύχος που κυκλοφόρησε χθες: «Η Αμερική θα μπορούσε να τα έχει πάει καλύτερα από ό,τι κατάφερε ο Μπαράκ Ομπάμα -δυστυχώς, όμως, ο κ. Ρόμνι δεν καλύπτει τις απαιτήσεις».

YΠΟΣΤΗΡΙΞΗ

Η στάση δύο πολύ γνωστών ανθρώπων στο αμερικανικό στερέωμα αποδεικνύει του λόγου το αληθές. Πρόκειται για τον (για τρίτη θητεία) δήμαρχο της Νέας Υόρκης, Μάικλ Μπλούμπεργκ και τον κυβερνήτη του Νιού Τζέρσι, Κρις Κρίστι. Ο πρώτος -ένας άνθρωπος με αρκετό κύρος στις ΗΠΑ και κυρίως την αστική τους τάξη, του οποίου την υποστήριξη διεκδικούσαν επιμόνως και τα δύο στρατόπεδα- «υιοθέτησε» την Πέμπτη το βράδυ τον Ομπάμα, χαρακτηρίζοντάς τον ως την καλύτερη επιλογή για τον Λευκό Οίκο. Όσο για τον δεύτερο, «βαμμένο» Ρεπουμπλικάνο και εκ των πιο πιστών υποστηρικτών του Μιτ Ρόμνι, δεν δίστασε να εμφανιστεί δις δίπλα στον πρόεδρο και να τον επαινέσει για την αντιμετώπιση του τυφώνα, ο οποίος σάρωσε τις ανατολικές ακτές.

Ο «Σάντι» ήταν, άλλωστε, το τυχαίο γεγονός στο οποίο αναφερθήκαμε νωρίτερα. Έδωσε την ευκαιρία στο επιτελείο του «να φέρει τον ρόλο του κράτους στην καρδιά των αμερικανικών εκλογών», όπως σημείωνε η γαλλική εφημερίδα le Monde -και μαζί να αποδείξει ότι ο νυν πρόεδρος φέρει επάξια τον ρόλο του τιμονιέρη του κράτους και αρχιστράτηγου των μηχανισμών του. Η καταστροφή και η διακοπή της προεκλογικής εκστρατείας για να εποπτεύσει τις επιχειρήσεις «έδωσαν στον Ομπάμα το ένα στοιχείο που του έλειπε και το αναζητούσε επί εβδομάδες: τη δυνατότητα να φανεί και να συμπεριφερθεί ως πρόεδρος», σχολίασε ο αναλυτής Ρότζερ Σάιμον, στην Guardian.

ΕΠΙΛΟΓΕΣ
Ας είμαστε, όμως, ρεαλιστές. Ανάμεσα στα δύο στοιχεία, το συνειδητό και το τυχαίο, ο καθοριστικός ρόλος ανήκει στο πρώτο. Η αμερικανική ελίτ, βλέποντας ότι η οικονομική κρίση επιμένει και η παγκόσμια ηγεμονία των ΗΠΑ αμφισβητείται έντονα, επέλεξε τη σιγουριά και την «ομαλή προσγείωση» -κάτι που μόνο ένας Δημοκρατικός και δη ο Μπαράκ Ομπάμα θα μπορούσε να προσωποποιήσει και να εγγυηθεί.

Ταυτόχρονα, τα ίδια κέντρα απέρριψαν τα ακραία νεοφιλελεύθερα σχέδια των Ρόμνι και Ράιαν, παρά το γεγονός ότι είναι πολύ πιο ευνοϊκά για τις επιχειρήσεις και τους πολύ πλούσιους -ενώ μοιάζουν πιο οικεία με το περίφημο «αμερικανικό όνειρο». Διότι, πολύ απλά, φοβήθηκαν ότι η εφαρμογή τους θα προκαλούσε «σεισμούς» των οποίων οι συνέπειες θα ήταν απρόβλεπτες, εντός και εκτός ΗΠΑ. Και σε αυτό, αναμφίβολα, συναντήθηκαν με τις αγωνίες των φτωχότερων στρωμάτων και των μειονοτήτων. Βεβαίως, τον τελευταίο λόγο έχει η κάλπη, η οποία διέπεται από τους δικούς της κανόνες.

Το εκλογικό σύστημα

Ο τρόπος με τον οποίο θα εκλεγεί ο 45ος πρόεδρος των ΗΠΑ ορίστηκε με την 12η τροπολογία του Συντάγματος, το 1804. Από τότε, η ουσία παραμένει ίδια και έχουν γίνει ελάχιστες αλλαγές -όπως η ηλεκτρονική και επιστολική ψήφος. Πρόκειται για ένα σύστημα που πρακτικά είναι μοναδικό στον κόσμο. Ενώ η ψηφοφορία είναι καθολική, ο πρόεδρος δεν εκλέγεται απευθείας από τον λαό. Μεσολαβεί το Κολέγιο των Εκλεκτόρων, με 538 μέλη, τα οποία προέρχονται αναλογικά από τις 50 πολιτείες με βάση πληθυσμιακά κριτήρια. Όποιος, λοιπόν, συγκεντρώσει τον μαγικό αριθμό των 270, «κλειδώνει» τη θέση του στο Οβάλ Γραφείο. Όπως εύκολα καταλαβαίνει κανείς, η μέθοδος αυτή προσφέρει δικλίδα ασφαλείας, για περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, καθώς τυπικά τίποτε δεν υποχρεώνει τους εκλέκτορες να σεβαστούν την ετυμηγορία των πολιτών...

Οι πολιτείες-κλειδιά

Το εκλογικό σύστημα δίνει τη δυνατότητα σε κάποιον υποψήφιο να αναδειχθεί πρόεδρος ακόμη και στην περίπτωση που έχει βγει δεύτερος σε αριθμό ψήφων σε πανεθνικό επίπεδο. Κι αυτό διότι όποιος κερδίζει κάθε πολιτεία, έστω και με μία ψήφο διαφορά, πιστώνεται αυτομάτως το σύνολο των εκλεκτόρων της. Αρκεί, λοιπόν, να επικρατήσει σε εκείνες τις πολιτείες που, αθροιστικά, του δίνουν πάνω από 270 εκλέκτορες στο Κολέγιο.

Αυτός είναι, άλλωστε, ο λόγος που Ομπάμα και Ρόμνι έχουν επικεντρώσει την προσοχή τους στις αμφίρροπες αναμετρήσεις και τις πολυπληθείς πολιτείες. Το βράδυ της Τρίτης, λοιπόν, τα μάτια όλων θα στραφούν στο Οχάιο (18 εκλέκτορες), το οποίο θεωρείται μικρογραφία των ΗΠΑ, την Πενσιλβάνια (20), τη Βόρεια Καρολίνα (15), τη Βιρτζίνια (13), το Ουϊσκόνσιν (10) και, φυσικά, τη Φλόριντα (29). Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν τον Ομπάμα να έχει προβάδισμα σε όλες, πλην της Φλόριντα...