Οι αποφάσεις που θα λάβουν οι ευρωπαίοι ηγέτες τις επόμενες εβδομάδες θα καθορίσουν ασφαλώς το τι θα συμβεί στην ευρωπαική και στην ελληνική οικονομία και το τι θα συμβεί στη ζωή μας για τα επόμενα χρόνια. Δυστυχώς οι αποφάσεις αυτές θα ληφθούν ερήμην μας. Η ελληνική κυβέρνηση δεν μπορεί να τις επηρεάσει ούτε στο ελάχιστο και είναι αμφίβολο αν μπορεί να τις επηρεάσει οποιαδήποτε ευρωπαική κυβέρνηση πλήν της γερμανικής και της γαλλικής.
Όποιες και αν είναι αυτές οι αποφάσεις, είναι βέβαιον οτι θα οδηγήσουν σε σημαντική μείωση του βιοτικού μας επιπέδου. Είναι επίσης βέβαιον οτι θα οδηγήσουν σε ακόμη μεγαλύτερη ύφεση προκειμένου να συγκρατηθούν τα ελλείμματα. Σε όλη την Ευρώπη, αλλά ακόμη περισσότερο στην Ελλάδα.
Συνεπώς εμείς, το μόνο που μπορούμε να κάνουμε πλέον, σε ατομικό και μόνο επίπεδο, είναι να προφυλαχτούμε απο τη φοροκαταιγίδα που αναμένεται οτι θα επεκταθεί σε κάθε μορφή περιουσίας και να διασφαλίσουμε κατά το δυνατόν το εισόδημα μας.
Όσοι έχουν περιουσία ξέρουν και πως μπορούν να την προφυλάξουν (εξάλλου δεν θεωρείται πολιτικά ορθόν να υποδείξουμε τους τρόπους).
Πως όμως μπορεί να διασφαλισθεί το εισόδημα σε μια κρατικοδίαιτη οικονομία, αφού το κράτος περιορίζοντας τις δαπάνες του πλήττει ανελέητα και τον ιδιωτικό τομέα;
Μόνο αν το εισόδημα προέρχεται απο το εξωτερικό. Και ακόμη καλύτερα αν προέρχεται απο εκτός Ευρωπαικής Ένωσης χώρες, αφού όλες οι χώρες της Ευρωπαικής Ένωσης θα προχωρήσουν σε μειώσεις δαπανών και προγράμματα λιτότητας.
Η προσπάθεια λοιπόν του καθενός πρέπει να επικεντρωθεί στο πώς θα έχει εισόδημα απο το εξωτερικό. Μια λύση είναι η μετανάστευση για όσους μπορούν να φύγουν και για όσους βρούν δουλειά στο εξωτερικό. Η άλλη είναι – παραδοσιακή ελληνική λύση – το μπαρκάρισμα.
Για όσους δεν μπορούν να ακολουθήσουν οποιαδήποτε απο αυτές τις λύσεις, υπάρχει ο τουρισμός και οι εξαγωγές. Οι ασχολούμενοι με τον τουρισμό, μπορούν να ελπίζουν οτι η μείωση του εγχώριου κόστους ακόμη και αν δεν υπάρχει άνοδος στον κλάδο, μπορεί να τους φέρει αυξημένα έσοδα. Και όσοι δεν ασχολούνται μπορούν να αρχίσουν να ασχολούνται, έστω και ώς δεύτερη δουλειά. Διότι δεν είναι λίγοι αυτοί που διαθέτουν εξοχικά ή σπίτια στα χωριά τα οποία μπορούν και πρέπει πλέον να αρχίσουν να εκμεταλεύονται νοικιάζοντας τα σε ξένους. Ούτως ή άλλως τα σπίτια αυτά ελάχιστα ιδιοχρησιμοποιούνται και κοστίζουν πλέον λόγω των φόρων αρκετά. Είναι παράλογο λοιπόν να μένουν ανεκμετάλευτα.
Μια ακόμη δουλειά που μπορεί να προσφέρει εισόδημα απο το εξωτερικό είναι οι εξαγωγές οποιουδήποτε προιόντος. Τα αγροτικά προιόντα είναι άπειρα και τα ελληνικά αγροτικά προιόντα είναι υψηλής ποιότητας. Οι τιμές τους πέφτουν καθώς πέφτει και η οικονομία συνολικά και έτσι η ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας θα ανεβαίνει διεθνώς. Το ζήτημα είναι οτι η εκμετάλευση των αγροτικών προιόντων δηλαδή η εξαγωγή τους, παίρνει χρόνο και πολύ κόπο. Δεν είναι άσκοπο όμως να προσπαθήσει κανείς, αν σκεφθεί οτι η κρίση θα είναι μακροχρόνια, συνεπώς τα οφέλη, ακόμη και αν αργήσουν να έρθουν, θα είναι ανακουφιστικά, έστω και στο μέλλον.
Το ίδιο φυσικά ισχύει και για όλα τα άλλα προιόντα που μπορούν να εξαχθούν.
Δυστυχώς, άλλοι τρόποι προστασίας του εισοδήματος δεν υπάρχουν.
Και όσοι ελπίζουν οτι η κατάσταση σύντομα θα αλλάξει και θα επανέλθουμε σε εύκολα λεφτά και σπάταλη ζωή, κάνουν λάθος. Ακόμη και στο απευκταίο σενάριο της επιστροφής στη δραχμή – που θα ανακουφίσει προς στιγμήν πολλούς που σήμερα ταλαιπωρούνται λόγω Ευρώ – ο πληθωρισμός και η υποτίμηση θα αυξήσουν τόσο πολύ το κόστος ζωής που τελικά θα οδηγηθούμε στο να έχουμε περισσότερες δραχμές και να ζούμε χειρότερα απο το να είχαμε έστω και λίγα ευρώ.
Η ελληνική οικονομία έπρεπε να έχει γίνει εξωστρεφής απο την πρώτη μέρα που υιοθετήθηκε το ευρώ. Αυτός έπρεπε να είναι ο πρώτος στόχος της κυβέρνησης Σημίτη που τότε ήταν στα πράγματα, αυτός έπρεπε να είναι και ο μοναδικός και επείγων στόχος της κυβέρνησης Καραμανλή που την διαδέχθηκε. Ούτε ο ένας πολιτικός ούτε ο άλλος κατάφεραν να στρέψουν την οικονομία προς αυτή την κατεύθυνση. Ίσως και να μην προσπάθησαν καν ή να εμποδίστηκαν απο το κρατικοδίαιτο σύστημα ιδιωτικού και δημοσίου τομέα που καθορίζει τα πάντα σε αυτή τη χώρα. Όμως το λάθος τους το πληρώνουμε σήμερα και θα το πληρώνουμε για πολλά χρόνια, αν δεν καταφέρουμε πάση θυσία και με οποιονδήποτε τρόπο να βρούμε εισοδήματα απο το εξωτερικό.