09:51Νέα εποχή για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα;

09:51Νέα εποχή για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα;

22 Νοεμβρίου 2011 Οικονομία, Παραπολιτικά

• 1

   

Ριζικές αλλαγές στον εγχώριο τραπεζικό χάρτη αναμένεται να προκαλέσει το ενδεχόμενο κρατικοποίησης της συντριπτικής πλειονότητας των ελληνικών τραπεζών, ως αποτέλεσμα των αποφάσεων της πρόσφατης συνόδου κορυφής. Τραπεζικοί παράγοντες εκτιμούν πως τους επόμενους μήνες θα υπάρξουν καταιγιστικές εξελίξεις στο πιστωτικό σύστημα που μέχρι πρότινος κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί. Σύμφωνα με τους ίδιους, οι διοικήσεις των τραπεζών, μετά τη συμφωνία για κούρεμα 50%, κάνουν ασκήσεις επί χάρτου και δεν μελετούν συνεργασίες και συμμαχίες, προκειμένου να αποφύγουν το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και την κρατικοποίηση.

Από το νέο έτος οι εξελίξεις

Οι όποιες εξελίξεις θα πρέπει να αναμένονται από τον καινούριο έτος, καθώς θα πρέπει πρώτα να αποκρυσταλλωθούν οι λεπτομέρειες για την εφαρμογή του haircut 50% που θα προσδιορίσει και αν το ποσοστό αυτό είναι στην πραγματικότητα εκείνο που θα βαρύνει τις απώλειες των τραπεζών ή εάν οι απώλειες τελικά θα εκτιναχθούν μέχρι και το 60%. Η εξέλιξη αυτή θα καθοριστεί, σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, ανάλογα με το εάν το νέο 20ετές δάνειο, που θα αντικαταστήσει υφιστάμενα, έχει κουπόνι ή όχι και τι ύψος προεξόφλησης θα περιλαμβάνει.

Οι λεπτομέρειες θα είναι το στοιχείο που θα σταθμίσουν οι τράπεζες, όχι μόνο οι ελληνικές αλλά οι περίπου 400 που συμμετέχουν στο IIF (Διεθνής Eνωση Τραπεζών) προκειμένου στη συνέχεια να δεσμευτούν για το εάν θα υπαχθούν στο εθελοντικό haircut οπότε και θα κριθεί εάν η ρύθμιση θα χαρακτηριστεί πιστωτικό γεγονός ή όχι. Σημειώνεται ότι με τη συμφωνία της 21ης Ιουλίου, οπότε το haircut ανερχόταν στο 21%, δεν συγκεντρώθηκε παρά μόνο 70% συμμετοχή. Βεβαίως στην παρούσα ρύθμιση πολιτικοί παράγοντες θεωρούν ότι θα γίνει δεκτό ένα haircut της τάξης του 50% (που στην πράξη για τις τράπεζες μπορεί να σημαίνει ακόμη και 60%) διότι υπάρχει η απειλή να επιβληθεί το «κούρεμα» παρά το κόστος της ενέργειας αυτής, που λόγω του μη εθελοντικού χαρακτήρα θα θεωρούνταν χρεοκοπία και θα συνεπγόταν αποκλεισμό της χώρας από τις αγορές.

Άλλα 30 δισ. στις εγγυήσεις;

Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, οι εγχώριες τράπεζες από το “κούρεμα” του 50% θα υποστούν απομειώσεις από 17 έως 19 δισ. ευρώ. To ελληνικό τραπεζικό σύστημα εκτός από το κούρεμα έχει να αντιμετωπίσει τις συμπληγάδες της BlackRock, οι έλεγχοι της οποίας θα επιφέρουν νέες απώλειες. Ο «λογαριασμός» από τον έλεγχο των χαρτοφυλακίων χορηγήσεων των τραπεζών που πραγματοποιεί ο ξένος οίκος εκτιμάται γύρω στα 10 δισ. ευρώ, ποσά που αντιστοιχούν στις επιπρόσθετες προβλέψεις που πρέπει να κάνουν οι τράπεζες από τα επισφαλή δάνεια. Aκριβώς γι’ αυτό το λόγο ο υπουργός Οικονομικών ανακοίνωσε χθες το διπλασιασμό των προβλεπόμενων εγγυήσεων προς τις τράπεζες, μέσω της Τράπεζας της Ελλάδος. Έτσι, στα 30 δισ. ευρώ που προέβλεπε η αρχική ρύθμιση, προστίθενται άλλα 30 δισ. μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του 2012.  Επίσης μέχρι αυτή τη στιγμή και σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις, η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών θα γίνει με κοινές μετοχές (παρά τις προσπάθειες των τραπεζιτών να εξαντλήσουν τα περιθώρια για προνομιούχες) με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται.

Με δεδομένα όλα τα παραπάνω και παρά τις προσπάθειες που θα καταβάλουν οι ελληνικές τράπεζες είτε με την απομόχλευση στοιχείων ενεργητικού (περιορισμός δανείων) είτε με την πώληση τραπεζικών και εξωτραπεζικών δραστηριοτήτων, δεν θα συγκεντρώσουν τα απαιτούμενα κεφάλαια για να φτάσουν σε δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας Core Tier 1 10% και θα πρέπει να προχωρήσουν σε αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, για τις οποίες προς το παρόν εμφανίζεται ανύπαρκτο ενδιαφέρον για κάλυψη από τους αναδόχους. Αλλά και εάν ακόμη επιχειρηθεί αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, αυτή θα είναι για σχετικά μικρό ποσό, οπότε για το υπόλοιπο των κεφαλαίων που θα χρειαστούν, οι τράπεζες θα πρέπει να απευθυνθούν στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Αυτό σημαίνει ότι το Δημόσιο, μέσω του ΤΧΣ και της αύξησης κεφαλαίου, θα γίνει κύριος μέτοχος αφού θα αγοράσει μετοχές σε τιμή πολύ χαμηλή. Σύμφωνα μάλιστα με τραπεζικούς αναλυτές αλλά και με τα σημερινά δεδομένα της χρηματιστηριακής αγοράς, η τιμή στις αυξήσεις κεφαλαίου για πολλές τράπεζες θα είναι της τάξης των 50 λεπτών ανά μετοχή, με αποτέλεσμα το Δημόσιο να αποκτήσει πλειοψηφικό ποσοστό στις τράπεζες, με ελάχιστα ουσιαστικά κεφάλαια.

Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι το Δημόσιο υποχρεούται να αξιοποιήσει τα ποσοστά που θα ελέγχει στις τράπεζες, μετά την υπαγωγή των τελευταίων στο ΤΧΣ, εντός 2 ετών, γεγονός που ανοίγει διάπλατα την πόρτα τόσο για μεγάλες μετοχικές ανακατατάξεις στις τράπεζες σε επίπεδο βασικών μετόχων όσο βεβαίως και για σημαντικές διοικητικές αλλαγές.

Μπαίνουν σε εφεδρεία τα παλιά «τζάκια»;

Η ενδεχόμενη αδυναμία των τραπεζών να επανεισφέρουν στο ΤΧΣ τα κεφάλαια εντός διετίας θα σηματοδοτήσει τη «μεταβολή του σημερινού μετοχικού status quo» των τραπεζών. Με άλλα λόγια τα παλιά τραπεζικά «τζάκια» αναπόφευκτα θα μπουν στο περιθώριο, καθώς πολλές τράπεζες θα περάσουν αναγκαστικά υπό κρατικό έλεγχο για μερικά χρόνια, ενώ άλλες θα οδηγηθούν στην “αγκαλιά” ξένων χρηματοπιστωτικών ομίλων και επενδυτικών σχημάτων, προκειμένου να διασωθούν αποφεύγοντας την κρατικοποίηση ή την περιθωριοποίηση. Οι μεγάλες αποφάσεις για τις κρατικοποιημένες τράπεζες θα παίρνονται σε πολιτικό επίπεδο, αφού μεγαλομέτοχος θα είναι το κράτος. Για όσες παραμείνουν ιδιωτικές το πιθανότερο είναι να ελέγχονται από ξένους ομίλους. Μπαίνει λοιπόν σε «εφεδρεία» ή οδεύει προς «αποστρατεία» η παλιά γενιά τραπεζιτών, που διαδραμάτισαν ουσιαστικό ρόλο στην προηγούμενη φάση ταχείας ανάπτυξης-επέκτασης και εκσυγχρονισμού του κλάδου.

Πάντως οι τελευταίες εξελίξεις έχουν βγάλει πάλι από το συρτάρι τα σενάρια για συγχωνεύσεις και συμμαχίες στον τραπεζικό κλάδο. Οι επικεφαλής των ιδρυμάτων μελετούν στην παρούσα φάση όλα τα ενδεχόμενα και σκέφτονται σοβαρά να προχωρήσουν σε στρατηγικές κινήσεις ώστε να προλάβουν τα χειρότερα.