«Εχουμε χρέος να αποτρέψουμε μια εθνική καταστροφή»
Του Παναγη Γαλιατσατου

Ηταν η αιχμηρότερη παρέμβαση Προέδρου της Δημοκρατίας στην ιστορία του θεσμού, και ταυτόχρονα η πιο πολιτική. Μετά την ολοκλήρωση της καθιερωμένης τελετής ευχών στο Προεδρικό Μέγαρο για το νέο έτος, ο κ. Κάρολος Παπούλιας πήρε κατά μέρος τους δημοσιογράφους και προσέφερε την αμέριστη υποστήριξή του στον πρωθυπουργό Λουκά Παπαδήμο, επισημαίνοντας ότι «του γίνεται πόλεμος». Οσοι τον ξέρουν καλά, δεν αιφνιδιάστηκαν: Ο κ. Παπούλιας έχει πλήρη συναίσθηση της ευθύνης του απέναντι στη χώρα και έχει αποφασίσει πως δεν θα γίνει ο Πρόεδρος της δραχμής.

Η πορεία της χώρας, εδώ και πολλούς μήνες, προκαλεί έντονη ανησυχία στον κ. Παπούλια, ο οποίος ήδη από τον περασμένο Μάιο –και διαπιστώνοντας την αδυναμία του ΠΑΣΟΚ– είχε προσπαθήσει να διευκολύνει τη συνεννόηση των δύο υπεύθυνων κομμάτων εξουσίας σε ένα σχήμα σωτηρίας. Ο,τι δεν μπόρεσε να ευοδωθεί τότε, κατέστη αναγκαίο τον Νοέμβριο. Ο κ. Παπούλιας συνετέλεσε ενεργά στην επίτευξη της συμφωνίας και έγινε ο θεματοφύλακάς της. Απόλυτα ικανοποιημένος με το αποτέλεσμα των διεργασιών δεν ήταν όμως. Σύμφωνα με πληροφορίες, θεωρούσε ότι μια κυβέρνηση τύπου Μόντι χωρίς χρονικούς περιορισμούς στη θητεία της θα ήταν πιο ενδεδειγμένη.

Την ημέρα της ορκωμοσίας της νέας κυβέρνησης, τον άκουσαν να ψιθυρίζει πικρόχολα σε συνεργάτη του: «Παραείναι πολλοί και παραδείχνουν χαρούμενοι».

Οι επιφυλάξεις του δεν άργησαν να επιβεβαιωθούν: Αντί να επιδείξουν πνεύμα συνεργασίας, τα κόμματα που συμμετείχαν στην κυβέρνηση έδειξαν τη διάθεση να κάνουν τη ζωή της κυβέρνησης Παπαδήμου δύσκολη. Ο Πρόεδρος παρακολουθούσε με μεγάλη ανησυχία τις εξελίξεις και γρήγορα διαπίστωσε ότι η λειτουργία της κυβέρνησης πολύ απείχε από τις απαιτήσεις της ιστορικής στιγμής. «Το κάρο κόλλησε στη λάσπη», είχε πει χαρακτηριστικά σε μια βραδινή συνάντηση με φίλους και συνεργάτες του στην Καισαριανή. Θεώρησε ευθύνη του, όμως, να συμβάλει ώστε το κάρο να ξεκολλήσει.

Λίγο πριν από από τα Χριστούγεννα τηλεφώνησε στον κ. Παπαδήμο. Από τον σχηματισμό της κυβέρνησης συνεργασίας είχαν περάσει 40 μέρες, τα λειτουργικά προβλήματα ήταν ορατά και το ενδεχόμενο ενός ανασχηματισμού είχε αναδειχθεί στη δημόσια συζήτηση. Ο κ. Παπούλιας τόνισε στον πρωθυπουργό ότι βρίσκεται στη διάθεσή του για τη σύγκληση συμβουλίου πολιτικών αρχηγών, αν κάτι τέτοιο κριθεί απαραίτητο. Η κίνηση αυτή ερμηνεύτηκε ως έμμεση στήριξη στον κ. Παπαδήμο. Το πρωτοχρονιάτικο μήνυμα του, όπου ανέφερε ότι «με τον σχηματισμό της κυβέρνησης Παπαδήμου έγινε ένα σημαντικό βήμα που δεν πρέπει να μείνει μετέωρο» και ότι «το 2012 είτε θα πετύχουμε είτε θα αποτύχουμε οριστικά», κατέστησε σαφές ότι η στήριξη δεν θα είναι μόνον έμμεση.

Οι πολέμιοι
Τους δημοσιογράφους, που ήθελαν να μάθουν ποιοι πολεμούν τον κ. Παπαδήμο, τους παρέπεμψε σε πρωτοσέλιδα εφημερίδων. Οπως υποστηρίζουν πρόσωπα που τον γνωρίζουν καλά, το πιθανότερο είναι ότι εννοούσε κόμματα, πολιτικούς, οικονομικές δυνάμεις, μιντιάρχες και άλλους παράγοντες του τόπου, που σκοπίμως υποβαθμίζουν τους κινδύνους: «Το μέτωπο εναντίον της εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη πρέπει να είναι αρραγές, γιατί έχουμε χρέος να αποτρέψουμε μια εθνική καταστροφή – με αφόρητες συνέπειες για τους αδύναμους», είχε τονίσει άλλωστε στο μήνυμά του.

Συνομιλητές του κ. Παπούλια βεβαιώνουν ότι έχει ζητήσει αναλυτικά στοιχεία για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, παρακολουθεί πολύ προσεκτικά όποια εξέλιξη αφορά το οικονομικό έγκλημα και τη μεγάλη φοροδιαφυγή και γνωρίζει τις σοβαρές μελέτες και αναλύσεις στις οποίες αποτυπώνονται οι δραματικές επιπτώσεις ενδεχόμενης εξόδου από την Ευρωζώνη, ιδιαίτερα για τους ασθενέστερους. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, όπως λένε συνομιλητές του, εξοργίζεται για τις ευκαιρίες κερδοσκοπίας που θα παρουσιαστούν σε όσους φυγάδευσαν τα κεφάλαιά τους αν η χώρα γυρίσει στη δραχμή. Σε ιδιωτικές συνομιλίες του, λέει ότι αν χαθεί αυτή η εθνική μάχη, οι επόμενες γενιές θα μισήσουν τους πατεράδες και τους παππούδες τους.

Η παρέμβασή του υπέρ της κυβέρνησης Παπαδήμου προκάλεσε έντονες αντιδράσεις, ιδιαίτερα από τον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος του καταλόγισε «πολιτικές τοποθετήσεις, που υπερβαίνουν τελικά τα όρια και τον ρόλο που προβλέπει το Σύνταγμα» για τον θεσμικό του ρόλο. Ωστόσο, όπως έδειξε και η αντίδρασή του στα γεγονότα της 28ης Οκτωβρίου, οι αντιδράσεις δεν τον τρομάζουν και ως γνήσιος Ηπειρώτης είναι και πείσμων. Στις 2 Ιανουαρίου, στη συνάντησή του με τον υπουργό Εξωτερικών κ. Στ. Δήμα, ο κ. Παπούλιας ζήτησε να βάλουμε όλοι πλάτη για να ορθοποδήσει η χώρα.